Năm 1992 lẽ ra phải khuyến nghị cổ phiếu thuộc lĩnh vực kinh doanh nhà hàng thì tôi lại không thực hiện. Dường như năm nào cũng xuất hiện một loạt nhà hàng mới ở các sân bay hay khu phố buôn bán lớn, hoặc ở ngay bên ngoài lối ra của các cổng thu phí. Từ những năm 1960, khi đồ ăn nhanh trở thành một phần không thể thiếu đối với các chủ xe ô tô, và mọi người đã học được cách dùng bữa trưa, rồi bữa sáng và cuối cùng là cả bữa tối trên đường, thì các chuỗi nhà hàng lại trở thành những công ty tăng trưởng mạnh, cứ một nhà hàng cũ bị bỏ trống là lại có ngay một cái mới lấp chỗ.
Tôi bắt đầu thấy rõ tiềm năng của các nhà hàng vào năm 1966, năm khởi đầu sự nghiệp chuyên gia phân tích của tôi tại Fidelity. Lúc ấy, một trong những công ty đầu tiên khiến tôi chú ý tới là Kentucky Fried Chicken (KFC). Kentucky Fried Chicken được tạo ra từ sự tuyệt vọng sau khi một con đường quốc lộ làm ảnh hưởng đến việc buôn bán của nhà hàng đồng quê của Colonel Sanders. Trước nguy cơ bị phá sản do ít khách hàng, chủ nhà hàng 66 tuổi đã mạnh dạn dùng chiếc Cadillac cũ kỹ rong ruổi trên đường để chào bán công thức làm món gà của mình cho những nhà hàng có vị trí tốt hơn để đổi lấy phí bản quyền. Ông mặc một bộ com lê sẫm màu, chứ không phải là trang phục màu trắng của nhà quản lý đồn điền mà sau này trở thành thương hiệu của ông.
Năm 1965, Cổ phiếu KFC được bán ra thị trường. Trước đó, Dunkin’ Donuts đã được chào bán ra công chúng tại Massachusetts (công ty này có lợi nhuận tăng liên tục trong 32 năm kể từ khi được chào bán ra công chúng), và Howard Johnson, người đi tiên phong trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng trên đường cao tốc này, đã giao dịch cổ phiếu của hãng tại Sàn giao dịch chứng khoán New York từ năm 1961. Tiếp theo vào năm 1963, cổ phiếu Bob Evans Farms, một tập đoàn nổi tiếng ở miền Trung Tây, và đến giữa những năm 1960, cổ phiếu McDonald’s và Shoney’s cũng xuất hiện trên thị trường chứng khoán. Hàng trăm nghìn khách hàng đã có cơ hội thu lợi nhuận nhờ nhận ra những công ty này sẽ sinh lời cao.
Thời điểm đó, Phố Wall hẳn đã chế giễu ý tưởng cho rằng một nhóm cửa hàng gà rán và hamburger có thể cạnh tranh với những cổ phiếu Nifty Fifty(15) nổi tiếng, hầu hết các cổ phiếu công nghệ được đánh giá quá cao, trong khi Shoney’s trở thành cổ phiếu có giá trị tăng gấp 168 lần (tăng từ 22 xu/cổ phần lên 36 7/8 đô-la), Bob Evans Farms thì tăng 83 lần, còn McDonald thì tới 400 lần. Vào thời điểm được tư nhân hóa, Howard Johnson đã tăng 40 lần, còn Kentucky Fried Chicken thì tăng 27½ lần vào thời điểm PepsiCo mua lại công ty này.
Nếu bạn bỏ 10.000 đô-la mua năm cổ phiếu này, đầu tư vào những nhà hàng có các món ăn hấp dẫn, thì cuối những năm 1980, ít nhất là hai lần bạn đã trở thành triệu phú và sẽ là bốn lần nếu bạn dành toàn bộ 10.000 đô-la đầu tư riêng vào cổ phiếu McDonald. McDonald vẫn là một trong những cổ phiếu thành công nhất trên thị trường chứng khoán trong lịch sử hiện đại, bởi lẽ tập đoàn này không ngủ quên trên chiến thắng và liên tục đổi mới thực đơn với những món ăn mới, cũng như kế hoạch xuất khẩu thương hiệu.
Các cửa hàng hamburger, quán ăn tự phục vụ (Luby’s, Morrison’s), chuỗi tiệm chuyên bán thịt nướng (Ponderosa, Bonanza), các quán ăn tổng hợp (Denny’s, Shoney’s), những điểm bán kem, sữa chua, các nhà hàng ẩm thực trong nước, nhà hàng ẩm thực quốc tế, các quầy cà phê, các cửa hàng bánh pizza, các bữa ăn nhiều món tự phục vụ và tiệc đứng chính là nơi sản sinh ra những đại gia cổ phiếu trong ngành kinh doanh chứng khoán ngay trước mặt của giới đầu tư chuyên môn. Tất cả chúng ta đều biết nhà hàng nào được nhiều người ưa thích và được duy trì tốt, nơi nào cũ kỹ và lỗi thời, đối tượng nào đã đạt tới điểm hòa vốn và đối tượng nào vẫn còn điều kiện để phát triển.
0 Comments